Wielu rodziców sądzi, że zęby mleczne są mniej ważne, bo i tak wypadną. Tymczasem odgrywają one kluczową rolę w rozwoju dziecka, ponieważ ułatwiają żucie, prawidłowe formowanie mowy oraz utrzymanie miejsca dla zębów stałych. Próchnica w zębach mlecznych może prowadzić do bólu, infekcji, a nawet problemów z jedzeniem. Dlatego pielęgnacja powinna rozpocząć się już od pojawienia się pierwszego ząbka, zwykle około 6.–8. miesiąca życia. Po ukończeniu pierwszego roku życia, mycie zębów powinno stać się codziennym, nieodłącznym elementem porannej i wieczornej rutyny. Zaleca się używanie miękkiej szczoteczki dostosowanej do wieku dziecka oraz pasty z fluorem w ilości odpowiadającej ziarenku ryżu, co skutecznie wzmacnia szkliwo i chroni przed próchnicą.
Codzienna pielęgnacja – nauka przez zabawę Wdrażanie nawyku szczotkowania jest o wiele łatwiejsze, jeśli dziecko kojarzy tę czynność z czymś przyjemnym. Można śpiewać wesołe piosenki, włączyć minutnik w kształcie zwierzątka czy pozwolić maluchowi wybrać kolor szczoteczki. Dobrym pomysłem jest także wspólne mycie zębów. Dziecko naśladuje rodzica, co naturalnie wzmacnia motywację. Rodzic powinien jednak zawsze poprawiać mycie, ponieważ dopiero około 7.–8. roku życia dziecko osiąga pełną precyzję ruchów. Warto też pamiętać o czyszczeniu języka i dziąseł, szczególnie gdy dziecko jest w okresie ząbkowania i dziąsła są bardziej wrażliwe. Dodatkowo, oswajanie malucha z myciem zębów od najmłodszych lat zmniejsza ryzyko oporu w przyszłości.
Dieta, a zdrowe zęby Zdrowa dieta jest równie istotna jak szczotkowanie. Częste podjadanie słodyczy, picie napojów gazowanych lub zasypianie z butelką mleka modyfikowanego sprzyja próchnicy butelkowej, która może pojawić się już u roczniaków. Po 12. miesiącu życia warto stopniowo ograniczać nocne karmienia butelką oraz unikać podawania słodkich napojów. Woda powinna być głównym źródłem nawodnienia, a przekąski, jak najmniej przetworzone. Surowe warzywa, owoce, orzechy (w formie bezpiecznej dla wieku dziecka) i nabiał dostarczają witamin, minerałów i naturalnie wspierają oczyszczanie zębów. Ważne jest także dostarczanie odpowiedniej ilości wapnia i witaminy D, które wzmacniają kości i zęby.
Pierwsze wizyty u stomatologa – profilaktyka od najmłodszych lat Specjaliści z Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego i Ministerstwa Zdrowia rekomendują pierwszą wizytę u dentysty około pierwszych urodzin lub maksymalnie 6 miesięcy po pojawieniu się pierwszego zęba. Taka wizyta ma przede wszystkim charakter adaptacyjny. Dentysta ocenia stan jamy ustnej, doradza w kwestii diety i higieny oraz buduje pozytywne skojarzenia dziecka z gabinetem stomatologicznym. Regularne kontrole co 6 miesięcy pozwalają wykryć ewentualne zmiany na wczesnym etapie, co zapobiega bolesnym i kosztownym zabiegom w przyszłości. Profilaktyka od najmłodszych lat to inwestycja w zdrowy uśmiech na całe życie, zarówno jeśli chodzi o zdrowie jamy ustnej, jak i budowanie nawyków, które pozostaną z dzieckiem na długo.
*Źródła: Polskie Towarzystwo Stomatologiczne – pts.net.pl Ministerstwo Zdrowia – Program profilaktyki próchnicy u dzieci Instytut Matki i Dziecka – https://imid.med.pl*