Każde dziecko jest inne, toteż nie ma uniwersalnego sposobu na odstawienie malucha od piersi. Korzystając z doświadczeń pacjentek poradni laktacyjnych, zebraliśmy tutaj rady i wskazówki, które już wielu mamom pomogły w zakończeniu karmienia piersią.
Na odstawianie dziecka od piersi należy wybrać dogodny dla całej rodziny moment. Trzeba bowiem przygotować się na wiele nieprzespanych nocy. Dogadajcie się w kwestii Waszych potencjalnych potrzeb, na przykład w sprawie organizacji czasu na drzemkę/odpoczynek w ciągu dnia. Jeśli samotnie wychowujesz dziecko, poproś bliską osobę, aby Ci w tym czasie pomogła, na przykład zajmując się dzieckiem przez kilka godzin dziennie, byś miała chwilę na odespanie nocy. Pamiętaj, że to nie jest powód do wstydu i ludzie często cieszą się, gdy zwraca się do nich z prośbą o pomoc.
Jeżeli karmienie przebiega bez większych problemów, rekomenduje się rozszerzanie diety u malucha ok. 6. miesiąca życia przy jednoczesnym kontynuowaniu karmienia piersią. Kiedy dziecko je już inne pokarmy niż mleko, można stopniowo zmniejszać ilość naturalnego pokarmu w jego diecie. Takie powolne wygaszanie laktacji jest najkorzystniejsze zarówno dla dziecka, jak i dla mamy, jednak zdarza się, że nie można sobie na to pozwolić. Poniżej prezentujemy rady i wskazówki przydatne w obu tych przypadkach.
Powolne wygaszanie
Polega ono albo na zmniejszeniu liczby karmień, albo skróceniu czasu ich trwania. Główna zasada brzmi: im mniej dziecko ssie, tym mniej pokarmu wytwarza ciało matki. Bardzo często kobiety decydują się na okres przejściowy, podczas którego karmią rano i wieczorem, a w ciągu dnia podają dziecku inne produkty spożywcze. Oto kilka praktycznych rad na ten czas:
Okazuj dziecku dużo bliskości. Dziecko w tym czasie potrzebuje szczególnie dużo bliskości. To ważne, by czuło się bezpieczne. Okazuj mu również więcej uwagi w ciągu dnia. Możesz na przykład nosić dziecko w nosidle lub chuście, aby przebywało blisko Ciebie. Pamiętaj jednak, aby mieć wówczas na sobie sportowy stanik lub inne podobne okrycie biustu, dzięki czemu unikniesz napięcia w piersiach, a maluch nie będzie miał do nich dostępu.
Rozmawiaj z dzieckiem (nawet jeśli jest jeszcze małe i nie rozumie). Taki monolog sprawia, że sama również utwierdzisz się w swoim przekonaniu. Czasem dzieci ciężko znoszą fakt, że nie mają już dostępu do maminej piersi. Możesz powiedzieć, że cycusie też chcą się w nocy wyspać. Spróbuj też podsunąć maluszkowi przytulankę lub kocyk.
Przygotuj się na noc. Podaj dziecku pożywną kolację, aby mieć pewność, że nie będzie głodne, kiedy/jeśli obudzi się w nocy. Lulaj i przytulaj je wówczas, aby dać mu poczucie bliskości, ale nie przystawiaj do piersi. Zamiast tego możesz podać mu wodę z kubeczka lub butelki.
Ulżyj twardym, napiętym piersiom. Kiedy mniej karmisz, produkcja mleka również się zmniejsza, dlatego niektóre dzieci same rezygnują z tak skąpego źródła pożywienia. Mogą upłynąć 3-5 dni, ale równie dobrze dwa tygodnie, zanim gruczoły mlekowe przestaną pracować. W tym czasie piersi mogą być twarde i obolałe. Aby zmniejszyć ciśnienie, możesz odciągnąć nieco pokarmu ręcznie, na przykład pod prysznicem lub w gorącej kąpieli. Upuść jednak jedynie taką ilość mleka, która pozwala zmniejszyć dyskomfort, gdyż w przeciwnym razie pobudzisz piersi do produkcji mleka. Ulgę może przynieść również ściśnięcie piersi chustą, elastycznym bandażem, sportowym biustonoszem albo ciepły okład. Jeśli potrzebujesz wziąć lek przeciwbólowy, zdecyduj się na środek zwierający ibuprofen, który ma działanie przeciwzapalne. Jeśli nie możesz zażywać ibuprofenu, weź paracetamol, sprawdzając dawkowanie na ulotce. W razie potrzeby poradź się lekarza lub położnej.
Poczekaj, aż będziesz gotowa. Dużo łatwiej jest zakończyć karmienie, kiedy jesteś przekonana, że to dobra decyzja. Wówczas będziesz twardo obstawać przy swoim, trzymać się planu i postępować konsekwentnie (w przeciwnym razie dziecko będzie zdezorientowane).
Pozwól tacie/współrodzicowi podawać jedzenie. Często w rodzinach lepiej sprawdza się opcja, kiedy rodzic niewyposażony w gruczoły mlekowe zajmuje się karmieniem malucha, zwłaszcza nocą.
Nagłe przerwanie karmienia
Zdarza się, że mama zmuszona jest zakończyć karmienie piersią nagle, bez możliwości rozciągnięcia tego procesu w czasie. Najczęstszym tego powodem jest choroba i konieczność przyjmowania leku, który przedostaje się do mleka matki i mógłby zaszkodzić dziecku, jednak przyczyn zaistnienia takiej sytuacji może być wiele.
W takim przypadku najlepiej jest zwrócić się po pomoc do lekarza lub do poradni laktacyjnej, ponieważ nagłe przerwanie karmienia przy obfitej ilości pokarmu może prowadzić do zastoju. W niektórych przypadkach konieczne może być wsparcie wydawanymi na receptę lekami wygaszającymi laktację. Aby pomóc organizmowi przejść przez trudny etap pomiędzy zakończeniem karmienia a wygaszeniem laktacji:
- jedz i pij jak zazwyczaj;
- ulżyj napiętym piersiom, nosząc staniki typu sportowego, unikaj fiszbinów, które mogą uciskać gruczoły mlekowe i powodować zastój pokarmu;
- jeśli odczuwasz ból, zażyj leki: najlepiej ibuprofen, który ma działanie przeciwzapalne; jeśli nie możesz ibuprofenu, weź paracetamol, sprawdzając dawkowanie na ulotce, a w razie potrzeby udaj się po radę do lekarza lub położnej;
- napiętym piersiom pomoże również gorący prysznic, w czasie którego możesz masować piersi w kierunku brodawki i w ten sposób pozbyć się nadmiaru mleka. Postępuj tak również, by wyeliminować guzkowate zgrubienia w piersiach;
- jeśli to możliwe, unikaj odciągania pokarmu, gdyż w ten sposób pobudzisz gruczoły mlekowe do dalszej pracy;
- pozostań w kontakcie z lekarzem lub poradnia laktacyjną.