Pierwsze miesiące życia dziecka to czas pełen czułości, ale i wyzwań. Kiedy Twój noworodek zaczyna płakać bez przerwy przez kilka godzin, a Ty nie wiesz, co się dzieje – prawdopodobnie zderzasz się z czymś, co dotyka nawet 30% maluchów: kolką niemowlęcą. Choć nie zagraża zdrowiu, potrafi skutecznie uprzykrzyć życie całej rodzinie. Dobra wiadomość? Kolka mija. A jeszcze lepsza – są sposoby, które mogą pomóc dziecku (i Tobie) ją przetrwać.
Czym właściwie jest kolka niemowlęca? Kolka to nie choroba, a raczej przejściowy etap w rozwoju dziecka. Zazwyczaj pojawia się między 3. tygodniem a 3. miesiącem życia i objawia się długotrwałym, intensywnym płaczem – bez wyraźnej przyczyny. Brzuszek dziecka bywa wtedy twardy i wzdęty, maluch pręży się, podkurcza nóżki, często wypuszcza gazy. Ataki zwykle pojawiają się wieczorem i mogą trwać nawet kilka godzin. W klasycznej definicji o kolce mówimy, gdy:
- epizody płaczu trwają minimum 3 godziny dziennie,
- występują przynajmniej 3 dni w tygodniu,
- i utrzymują się przez minimum 3 tygodnie.
Choć przyczyny kolki nie są do końca poznane, lekarze podejrzewają, że może mieć związek z niedojrzałością układu trawiennego, wrażliwością na bodźce, a nawet stylem karmienia. Dobrą wiadomością jest to, że kolka nie wpływa na rozwój dziecka – maluch poza napadami płaczu rośnie prawidłowo i ma dobry apetyt.
Jak złagodzić objawy kolki? Nie ma jednego skutecznego „lekarstwa” na kolkę, ale istnieje kilka sposobów, które mogą przynieść ulgę dziecku:
- Noszenie w pozycji pionowej po karmieniu – pomaga w odbijaniu i zmniejsza ryzyko gromadzenia się gazów.
- Masaż brzuszka – delikatne, koliste ruchy zgodnie z ruchem wskazówek zegara działają rozluźniająco.
- Ciepłe okłady na brzuszek – ciepła pieluszka tetrowa lub termofor owinięty w ręcznik potrafią złagodzić ból.
- Biały szum – dźwięk suszarki, szum odkurzacza czy aplikacja z relaksującymi dźwiękami mogą wyciszyć maluszka.
- Zastosowanie klina pod materac – lekko uniesiona główka podczas snu może poprawić komfort dziecka.
Jeśli karmisz piersią, warto przyjrzeć się swojej diecie – niektóre mamy zauważają poprawę po ograniczeniu mleka krowiego czy kapustnych warzyw. Przy karmieniu mlekiem modyfikowanym można rozważyć specjalne mieszanki przeznaczone dla niemowląt z tendencją do kolek (po konsultacji z pediatrą). U niektórych dzieci ulgę przynoszą również probiotyki zawierające Lactobacillus reuteri – ich skuteczność została potwierdzona w badaniach klinicznych.
Co możesz zrobić jako mama (lub tata), gdy kolka daje w kość? Kolka to nie tylko wyzwanie dla dziecka, ale również ogromne obciążenie emocjonalne dla rodziców. Długotrwały płacz, brak snu, poczucie bezradności – to codzienność w wielu domach. Jeśli czujesz zmęczenie, złość albo frustrację – to zupełnie naturalne. Pamiętaj, że nie jesteś w tym sama. Warto:
- robić zmiany – na zmianę z partnerem nosić dziecko, masować, uspokajać.
- zorganizować pomoc – poproś bliskich, by przejęli opiekę na godzinę, byś mogła się zdrzemnąć.
- mówić o emocjach – rozmawiaj z partnerem, koleżanką, inną mamą lub położną.
- dać sobie prawo do odpoczynku – regeneracja jest nie tylko ważna, ale niezbędna, by dawać dziecku to, czego potrzebuje.
Jeśli masz poczucie, że płacz dziecka przerasta Twoje możliwości – warto skonsultować się z pediatrą. To może być kolka, ale może też być coś więcej. Specjalista rozwieje wątpliwości i doradzi, jak postępować.
Kolka mija - daj sobie i dziecku czas. Choć czasami wydaje się, że to nigdy się nie skończy, kolka naprawdę mija. Z dnia na dzień napady stają się krótsze, rzadsze, aż w końcu... znikają. Zdarza się, że jednego dnia zauważysz, że Twoje dziecko nagle śpi spokojnie, nie płacze godzinami, a Ty czujesz, że wraca równowaga.
Nie zapominaj – jesteś najlepszą mamą dla swojego dziecka. Twoja obecność, ciepło i spokój to najcenniejsze, co możesz mu dać. Kolka to tylko epizod – trudny, ale przejściowy. A Twoja cierpliwość i troska zostaną z Wami na zawsze.
*Źródła: American Academy of Family Physicians (AAFP): Infantile Colic WHO: Postnatal Care Guidelines Lactobacillus reuteri and colic – Systematic Review, Pediatrics, 2014 Fundacja Rodzić po Ludzku – poradniki dla rodziców*