Przewodnik dla świeżo upieczonych Mam
Ciąża i poród to jeden z najbardziej przełomowych momentów w życiu – nie tylko emocjonalnie, ale też finansowo. Koszty wyprawki, pieluch, wizyt lekarskich czy opieki nad maluchem mogą szybko dać się we znaki. Na szczęście polski system wsparcia rodzin oferuje szereg świadczeń, które mogą pomóc w łagodnym wejściu w nową rzeczywistość. Część z nich przysługuje niezależnie od dochodów, inne zależą od konkretnej sytuacji zawodowej lub rodzinnej. Oto kompleksowe zestawienie tego, co możesz uzyskać po narodzinach dziecka - wszystko w jednym miejscu.
Świadczenia dla mam bez zasiłku macierzyńskiego Nie każda kobieta po porodzie ma prawo do zasiłku macierzyńskiego - dotyczy to zwłaszcza osób bez umowy o pracę lub pracujących na umowach cywilnoprawnych. W takich sytuacjach wsparciem staje się Kosiniakowe - 1000 zł miesięcznie wypłacane przez 52 tygodnie (czyli cały rok!) po urodzeniu dziecka. Dobra wiadomość: nie obowiązuje tu żadne kryterium dochodowe. Tatusiowie również mogą liczyć na wsparcie. Jeśli opłacają składkę chorobową (np. pracując na etacie), mają prawo do zasiłku ojcowskiego - 100% wynagrodzenia przez dwa tygodnie urlopu. Można go wziąć naraz lub podzielić na dwie części po 7 dni. Ważne, by skorzystać z niego, zanim maluch skończy 12 miesięcy.
Popularne świadczenia rodzinne, z których warto skorzystać Jednym z najbardziej znanych świadczeń jest oczywiście Rodzina 800+ - comiesięczne wsparcie dla każdego dziecka do ukończenia 18. roku życia, bez względu na dochody rodziny. Wniosek składasz wyłącznie online, a pieniądze wpływają bezpośrednio na wskazane konto. Warto też pamiętać o uldze prorodzinnej - czyli tzw. „uldze na dziecko”, z której korzystasz raz w roku przy rozliczeniu podatkowym PIT-36 lub PIT-37. Kwota odliczenia zależy od liczby dzieci. Przykładowo: przy jednym dziecku możesz odliczyć 1112,04 zł rocznie, a przy czwórce - nawet 2700 zł za każde kolejne dziecko. Warunkiem jest nieprzekroczenie limitu dochodu przy pierwszym dziecku (112 000 zł dla małżeństw i samotnych rodziców, 56 000 zł dla osób samotnych bez formalnego związku).
Jeśli jesteś mamą czwórki dzieci lub więcej - możesz też skorzystać z ulgi "zerowy PIT dla rodzin 4+". Oznacza to brak podatku od przychodów do 85 528 zł rocznie. Dla wspólnego rozliczenia z małżonkiem - aż do 231 056 zł bez opodatkowania!
Jak złożyć wnioski i zadbać o formalności bez stresu? Choć liczba świadczeń może przytłaczać, ich uzyskanie wcale nie musi być skomplikowane. Coraz więcej formalności możesz załatwić online - przez profil zaufany lub bankowość elektroniczną. Wiele programów (jak 800+ czy Rodzinny Kapitał) obsługiwanych jest przez ZUS, inne - jak ulga podatkowa - przez urząd skarbowy. Warto też śledzić stronę gov.pl, gdzie znajdziesz aktualne informacje, terminy składania wniosków i wymagane dokumenty.
Dobrą praktyką jest robienie listy: co Ci przysługuje, do kiedy złożyć wniosek, jakie załączniki przygotować. Pamiętaj też, że w razie wątpliwości możesz zadzwonić na infolinię ZUS lub zapytać doradcę rodziny w urzędzie gminy.
Po porodzie możesz skorzystać z szeregu świadczeń - zarówno finansowych, jak i organizacyjnych - które pomogą Ci przejść przez pierwsze miesiące macierzyństwa spokojniej i bardziej świadomie. Warto znać swoje prawa, dopytywać i... korzystać z dostępnych możliwości. Te dodatkowe środki to nie przywilej, ale realne wsparcie, które po prostu Ci się należy jako mamie.
*Źródła: Ustawa o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. 2003 nr 228 poz. 2255) Serwis GOV.pl Zakład Ubezpieczeń Społecznych – informacje o RKO, 800+ i Kosiniakowym Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej Fundacja Rodzić po Ludzku – materiały informacyjne Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników*