Pierwsze dni z noworodkiem to czas pełen emocji – euforii, zmęczenia i milionów pytań. W tym intensywnym okresie młoda mama nie zostaje sama. Dzięki systemowi opieki zdrowotnej w Polsce możesz liczyć na wsparcie położnej środowiskowej, która odwiedza Cię w domu i staje się Twoim przewodnikiem po pierwszych tygodniach macierzyństwa. To nie tylko pomoc medyczna – to także chwila wytchnienia, rozmowy i realnego wsparcia w nowej rzeczywistości.
Czym właściwie jest wizyta patronażowa? Wizyta położnej środowiskowej, nazywana również patronażową, przysługuje każdej świeżo upieczonej mamie – bez względu na to, czy poród odbył się w szpitalu publicznym, czy prywatnym. Zazwyczaj pierwsza wizyta odbywa się w ciągu kilku dni od powrotu do domu, a kolejne – w zależności od potrzeb – przez pierwsze 6 tygodni po porodzie. To usługa finansowana przez NFZ, więc jest całkowicie bezpłatna.
Podczas takich wizyt położna ocenia stan zdrowia zarówno mamy, jak i dziecka, wspiera Cię w karmieniu, pielęgnacji noworodka i odpowiada na wszystkie Twoje pytania. Jeśli coś Cię niepokoi – to najlepszy moment, by to powiedzieć. Pamiętaj: nie ma głupich pytań, a każde z nich może przynieść ulgę i pewność, że działasz dobrze.
Jak się przygotować do wizyty? Choć nie musisz robić generalnych porządków, warto zorganizować spokojne miejsce, w którym będziecie mogły usiąść i porozmawiać – najlepiej tam, gdzie zwykle przewijasz lub karmisz maluszka. Przygotuj dokumenty: kartę ciąży, książeczkę zdrowia dziecka, wyniki badań po porodzie. Zapisz sobie pytania – pod wpływem emocji można łatwo zapomnieć o ważnych tematach. Nie przejmuj się, jeśli nie masz wszystkiego „idealnie”. Położna nie przychodzi Cię oceniać, ale wspierać. Jeśli masz starsze dzieci, dobrze, jeśli ktoś się nimi zajmie na czas wizyty – pozwoli Ci to skupić się w pełni na rozmowie i pytaniach, które masz w głowie.
Co się dzieje podczas wizyty? Wizyta trwa zazwyczaj od 30 minut do godziny. Położna sprawdzi, jak goi się rana po porodzie (czy to nacięcie krocza, czy cięcie cesarskie), oceni Twoje piersi pod kątem laktacji, zmierzy ciśnienie krwi i zapyta o samopoczucie – nie tylko fizyczne, ale też emocjonalne. Jeśli karmisz piersią, położna pomoże Ci znaleźć wygodną pozycję, oceni przystawienie dziecka i podpowie, jak radzić sobie z ewentualnymi trudnościami (np. nawałem, zastojem mleka czy bolesnością brodawek). W przypadku karmienia butelką, doradzi w zakresie ilości i częstotliwości posiłków.
Dziecko również zostanie zbadane – położna zważy je, sprawdzi napięcie mięśniowe, kolor skóry, gojenie się pępka i reakcje na bodźce. W razie potrzeby może skierować Was do lekarza lub zaproponować dodatkową wizytę.
Nie zapomnij zapytać o to, co Cię martwi. Depresja poporodowa, zmęczenie, brak snu, trudności w relacji z partnerem czy poczucie przytłoczenia – położna to osoba, z którą warto o tym porozmawiać. Może wskazać miejsca, gdzie uzyskasz wsparcie psychologiczne i emocjonalne.
Co dalej – czyli jak wykorzystać to wsparcie? Po wizycie warto zapisać sobie wszystko, co usłyszałaś. Jeśli pojawią się nowe pytania – zanotuj je na kolejne spotkanie. Położna może odwiedzać Cię kilkukrotnie w ramach NFZ, ale jeśli czujesz, że potrzebujesz więcej czasu lub wsparcia, nie wahaj się o to poprosić. W niektórych regionach możliwe są również wizyty prywatne lub dodatkowe spotkania telefoniczne i online.
To także dobry moment, by zaplanować dalsze kroki: wizytę u pediatry, szczepienia, ewentualne spotkanie z doradcą laktacyjnym czy fizjoterapeutą dziecięcym. Położna może podpowiedzieć, z jakich świadczeń rodzinnych możesz skorzystać (np. becikowe, 500+, dofinansowanie do żłobka) i gdzie złożyć potrzebne wnioski.
Wizyta położnej to nie tylko formalność – to konkretne wsparcie w jednym z najważniejszych momentów życia. Przyjmij je z otwartością. Zapytaj o wszystko, co budzi Twoje wątpliwości. Dzięki temu poczujesz się pewniej, bezpieczniej i z większą świadomością będziesz mogła cieszyć się pierwszymi chwilami z dzieckiem.
*Źródła: Narodowy Fundusz Zdrowia – „Opieka położnej POZ po porodzie” WHO: Postnatal care for mothers and newborns Fundacja Rodzić po Ludzku – materiały edukacyjne Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników*