Pierwsze sześć miesięcy życia to niezwykle intensywny czas rozwoju dziecka, także w kontekście układu odpornościowego. Noworodki są szczególnie narażone na ciężki przebieg niektórych chorób zakaźnych, dlatego szczepienia w tym okresie są jednym z najważniejszych elementów profilaktyki zdrowotnej. Chronią malucha przed takimi chorobami jak krztusiec, błonica, polio czy rotawirus. Według zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) i Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC), szczepienia są skuteczne, bezpieczne i odgrywają kluczową rolę w ograniczaniu śmiertelności niemowląt. Dla wielu rodziców to również sposób na zbudowanie poczucia bezpieczeństwa i troski o przyszłość dziecka.
Jakie szczepienia są podawane dziecku i w jakim czasie? Kalendarz szczepień w Polsce oraz w większości krajów europejskich rozpoczyna się już w szpitalu. Tam podawana jest pierwsza dawka szczepionki przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B. Następnie, około 6.–8. tygodnia życia, dziecko otrzymuje zestaw szczepień obowiązkowych, w tym m.in. DTP (błonica, tężec, krztusiec), Hib, polio oraz pneumokoki. W tym okresie podawana jest też doustna szczepionka przeciwko rotawirusom. Kolejne dawki przypominające są planowane w 3. i 5. miesiącu życia.
Jak przygotować dziecko (i siebie) na szczepienie? Dzień szczepienia może być źródłem stresu, zwłaszcza dla świeżo upieczonych rodziców. Dobrze jest przygotować się wcześniej. Ubierz dziecko w wygodne ubranka, które łatwo zdjąć i zabierz ze sobą ulubiony kocyk lub maskotkę malucha. Karmienie tuż przed i po szczepieniu często przynosi dziecku ukojenie. Warto mieć też pod ręką preparat przeciwgorączkowy dla niemowląt, ale podawaj go wyłącznie po konsultacji z pediatrą. Najważniejsze, bądź spokojna i okazuj dziecku wsparcie. Twój spokój udzieli się maluszkowi i pomoże mu lepiej znieść cały proces.
Co może się wydarzyć po szczepieniu i kiedy skonsultować się z lekarzem? Większość dzieci znosi szczepienie bez jakichkolwiek komplikacji. Może pojawić się lekka gorączka, drażliwość, senność lub obrzęk w miejscu wkłucia, ale jest to naturalna reakcja organizmu na wytwarzanie odporności. Objawy te zazwyczaj ustępują w ciągu 1–2 dni. W rzadkich przypadkach mogą pojawić się silniejsze reakcje np. wysoka gorączka, długi płacz, wysypka lub objawy alergiczne. W takich sytuacjach należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem. Warto również prowadzić notatki dotyczące reakcji dziecka po szczepieniach – mogą być przydatne przy kolejnych wizytach.
*Źródła: Światowa Organizacja Zdrowia (WHO): https://www.who.int Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC): https://www.ecdc.europa.eu Polskie Towarzystwo Pediatryczne: https://www.ptp.edu.pl*