Większość kobiet decyduje się na pierwszą wizytę u ginekologa między 6. a 8. tygodniem ciąży, kiedy można już potwierdzić obecność pęcherzyka ciążowego w macicy. W trakcie tego spotkania lekarz przeprowadza dokładny wywiad medyczny, zakłada kartę ciąży i wykonuje pierwsze badanie USG przezpochwowe. To również moment, w którym pacjentka otrzymuje skierowania na podstawowe badania laboratoryjne: morfologię, grupę krwi, glukozę na czczo, testy na kiłę (VDRL), wirusa HIV oraz obecność przeciwciał toksoplazmozy i różyczki.
Obowiązkowe badania w pierwszym trymestrze Pierwszy trymestr, czyli okres do 13. tygodnia ciąży, to czas intensywnej diagnostyki. Poza badaniami ogólnymi przyszła mama powinna wykonać cytologię, badanie ogólne moczu oraz test w kierunku wirusowego zapalenia wątroby typu B (HBs). Dodatkowo, między 11., a 13. tygodniem zaleca się tzw. badania prenatalne nieinwazyjne: USG genetyczne oraz test PAPP-A. Badania te mają na celu ocenę ryzyka wystąpienia wad chromosomalnych, takich jak zespół Downa czy zespół Edwardsa, i są refundowane dla kobiet po 35. roku życia.
Jak często odwiedzać lekarza w pierwszych tygodniach? Zgodnie z rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, w pierwszym trymestrze powinny odbyć się co najmniej dwie wizyty: pierwsza: zakładanie karty ciąży i komplet badań wstępnych, druga: interpretacja wyników oraz wykonanie USG prenatalnego. Częstsze kontrole są wskazane, jeśli w ciąży pojawiły się komplikacje, np. krwawienia, silne dolegliwości bólowe, podwyższone ryzyko poronienia, albo jeśli kobieta miała wcześniej skomplikowaną ciążę lub cierpi na chorobę przewlekłą. Warto też zaplanować konsultację u stomatologa, ponieważ zdrowie jamy ustnej także ma wpływ na przebieg ciąży.
O czym jeszcze warto pamiętać? Podczas pierwszych wizyt warto przygotować listę pytań i ewentualnych obaw. Jest to czas na rozwianie wątpliwości. Lekarz powinien poinformować o suplementacji kwasu foliowego i jodu, ewentualnie żelaza, jeśli wyniki wskazują na niedobory. Dobrze również zapytać o zalecenia dotyczące aktywności fizycznej, diety oraz objawów, które powinny wzbudzić niepokój. Choć formalności i badań jest sporo, warto pamiętać, że wszystko to służy wczesnemu wykryciu ewentualnych problemów i zapewnieniu maksymalnego bezpieczeństwa przyszłej mamy i dziecka.
Pierwszy trymestr to czas adaptacji i budowania relacji z lekarzem prowadzącym. Choć może wydawać się przytłaczający liczbą badań i zaleceń, systematyczność i wsparcie specjalistów pomagają przejść przez niego spokojnie. Dbanie o zdrowie na tym etapie to inwestycja w prawidłowy przebieg całej ciąży i bezpieczny poród.
Źródła:
- Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników – www.ptgin.pl
- Instytut Matki i Dziecka – www.imid.med.pl
- NFZ – „Standardy opieki okołoporodowej”
- Fundacja Rodzić po Ludzku – www.rodzicpoludzku.pl