Ból porodowy to jedno z najbardziej intensywnych fizycznych doznań, jakie może przeżyć kobieta. I choć dla wielu matek jest on naturalnym elementem narodzin dziecka, dla innych może być źródłem ogromnego stresu i napięcia. Prawda jest taka, że nie istnieje jeden „właściwy” sposób rodzenia. Każda kobieta przeżywa ten moment inaczej. Dlatego tak ważne jest, aby mieć prawo do wyboru, również w kwestii znieczulenia.
Nie trzeba podejmować tej decyzji z wielomiesięcznym wyprzedzeniem. Warto jednak wcześniej poznać dostępne możliwości, by w chwili porodu czuć się przygotowaną. Różne scenariusze wymagają różnych rozwiązań. Niektóre kobiety marzą o porodzie w pełni naturalnym, inne o jak największym komforcie. Nie ma lepszych i gorszych decyzji. Znieczulenie nie czyni kobiety słabszą ani mniej zaangażowaną w poród, to narzędzie medyczne, które ma wspierać, a nie zastępować doświadczenie narodzin.
Jedną z najważniejszych rzeczy, o których warto pamiętać, jest to, że ból nie powinien być traktowany jako coś, co należy „przetrwać za wszelką cenę”. Jeżeli odczuwasz cierpienie, które przekracza Twoje granice wytrzymałości, masz prawo poprosić o pomoc. I masz prawo zostać wysłuchana.
Presja społeczna kontra Twoja potrzeba Wiele przyszłych mam, szczególnie tych spodziewających się pierwszego dziecka, odczuwa lęk, nie tylko przed bólem, ale także przed oceną. Czy jeśli poproszę o znieczulenie, ktoś uzna, że sobie nie radzę? Czy nie zawiodę samej siebie? Takie pytania są całkowicie zrozumiałe. Wciąż zdarza się, że wokół porodu narastają pewne mity: że tylko „prawdziwa matka” rodzi bez wsparcia farmakologicznego, że znieczulenie jest formą ucieczki. To niebezpieczne uproszczenia, które mogą odbić się na samopoczuciu kobiety.
Każda z nas ma inną historię. Inny próg bólu. Inne oczekiwania wobec porodu. Dlatego tak ważne jest, by nie porównywać swojego doświadczenia do innych. To, co było dobre dla Twojej siostry, koleżanki czy znajomej z forum, nie musi sprawdzić się u Ciebie. To Ty jesteś w centrum tego wydarzenia. Ty i Twoje dziecko.
Znieczulenie zewnątrzoponowe, podtlenek azotu czy metody niefarmakologiczne – wachlarz możliwości jest dziś szeroki. Dlatego warto jeszcze przed porodem porozmawiać z położną lub lekarzem, którzy wyjaśnią, jakie opcje będą dostępne w wybranym przez Ciebie szpitalu. Często samo poczucie, że masz wybór, działa uspokajająco.
Gdy komfort rodzenia przekłada się na macierzyństwo Wbrew niektórym opiniom, decyzja o skorzystaniu ze znieczulenia może mieć bardzo pozytywny wpływ na całościowe doświadczenie porodu, a co za tym idzie, również na pierwsze dni po narodzinach. Kobiety, które czują się spokojniejsze i mają kontrolę nad sytuacją, często szybciej odnajdują się w nowej roli mamy. Mniejsze zmęczenie i mniejsze napięcie fizyczne mogą przełożyć się na łatwiejszy start w karmieniu piersią, spokojniejsze pierwsze noce i większą otwartość na kontakt z noworodkiem.
Nie chodzi o to, że poród ze znieczuleniem jest „lepszy”. Chodzi o to, że jeśli kobieta czuje się bezpieczna i zaopiekowana, to ma większe szanse, by dobrze wspominać ten moment. A dobre wspomnienia z porodu bywają fundamentem do zbudowania pozytywnej relacji z dzieckiem i poczucia pewności siebie w nowej roli.
Co więcej, doświadczenie intensywnego bólu, który nie został złagodzony, może u niektórych kobiet prowadzić do tzw. traumatycznego porodu. To zjawisko coraz częściej opisywane w literaturze medycznej i psychologicznej, mające wpływ na zdrowie psychiczne kobiety w okresie poporodowym, a nawet na decyzję o kolejnych ciążach. Twoje ciało, Twój wybór i Twoje prawo Współczesna medycyna nie stawia już pytania: „czy kobieta może rodzić bez bólu?”, ale raczej: „jak najlepiej wesprzeć ją w tym doświadczeniu?”. Znieczulenie to narzędzie, dostępne po to, byś miała realny wybór. Nie oznacza ono rezygnacji z kontaktu z dzieckiem, nie zakłóca naturalnego rytmu porodu w sposób, którego nie da się skorygować. W odpowiednio prowadzonym porodzie znieczulenie może stać się elementem wspierającym, nie tylko fizycznie, ale też psychicznie.
Dlatego, kiedy nadejdzie dzień porodu, pamiętaj: masz prawo zadbać o siebie. Masz prawo powiedzieć „tak” lub „nie”. Masz prawo czuć ból i masz prawo go złagodzić. A najważniejsze, że każda decyzja, którą podejmiesz, będzie dobra, jeśli będzie Twoja.
*Źródła: Abascal, G., & Huss, M. S. (2018). Att föda. Bonnier Fakta. American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG). (2020). Pain relief during labor. Pietrzak, J. (2023). Postawy i wiedza kobiet rodzących w odniesieniu do metod łagodzenia bólu porodowego. Rozprawa doktorska, Gdański Uniwersytet Medyczny. Termedia (2023). Znieczulenie w trakcie porodu – specjaliści opracowali najważniejsze zagadnienia. Fundacja Rodzić po Ludzku. Znieczulenie zewnątrzoponowe.*