Ciąża to czas niezwykłych przemian, nie tylko emocjonalnych, ale i fizjologicznych. Organizm przyszłej mamy dostosowuje się do potrzeb rozwijającego się dziecka, co wiąże się m.in. ze zmianami w układzie moczowym. Jednym z częstszych problemów, z jakimi mogą spotkać się kobiety oczekujące dziecka, są infekcje dróg moczowych (IDM). Choć na pierwszy rzut oka mogą wydawać się niegroźne, w ciąży wymagają szczególnej uwagi i szybkiej reakcji.
Na początku warto zaznaczyć, że częstsze wizyty w toalecie są w ciąży zupełnie normalne. Rosnąca macica uciska pęcherz, a organizm filtruje więcej płynów, co naturalnie zwiększa produkcję moczu. Jednak jeśli do tego dołączają inne objawy takie jak: pieczenie przy oddawaniu moczu, ból w podbrzuszu czy uczucie parcia na pęcherz mimo jego opróżnienia, warto zgłosić się do lekarza lub położnej. Niepokojące mogą być także zmiana koloru moczu (ciemniejszy, mętny), nieprzyjemny zapach, a także ogólne złe samopoczucie, gorączka lub dreszcze.
Dlaczego infekcje dróg moczowych są groźniejsze w ciąży? W ciąży kobieta jest bardziej podatna na zakażenia układu moczowego. Wynika to zarówno z czynników anatomicznych, jak i hormonalnych. Pod wpływem hormonów dochodzi do rozluźnienia mięśni moczowodów, co spowalnia przepływ moczu i ułatwia bakteriom przemieszczanie się w górę układu moczowego. Jednocześnie macica, zwiększając swoją objętość, może dodatkowo utrudniać odpływ moczu z nerek.
Nieleczona infekcja może doprowadzić do poważniejszych powikłań, takich jak zapalenie nerek (odmiedniczkowe zapalenie nerek), które z kolei może prowadzić do skurczów macicy, a nawet przedwczesnego porodu. Właśnie dlatego nawet pozornie łagodne objawy nie powinny być bagatelizowane. Lepiej zgłosić się na konsultację i wykluczyć zagrożenie, niż ryzykować zdrowiem własnym i dziecka.
Jak leczyć i zapobiegać infekcjom w ciąży? Najważniejsze to szybkie rozpoznanie i odpowiednie leczenie. W przypadku potwierdzonej infekcji lekarz zwykle zaleci bezpieczne dla ciąży antybiotyki. Nie należy się ich obawiać, ponieważ są one starannie dobierane i nie zagrażają dziecku. Czasami konieczne jest także wykonanie posiewu moczu w celu dobrania najbardziej skutecznego leczenia.
Aby zmniejszyć ryzyko infekcji, warto pamiętać o kilku prostych zasadach:
- Pij odpowiednią ilość wody każdego dnia (najlepiej 2–2,5 litra).
- Unikaj długiego wstrzymywania moczu – jeśli czujesz potrzebę, skorzystaj z toalety jak najszybciej.
- Dbaj o higienę intymną, ale unikaj agresywnych środków myjących – mogą one zaburzyć naturalną florę bakteryjną.
- Po stosunku płciowym warto oddać mocz, aby wypłukać potencjalne bakterie.
- Unikaj noszenia zbyt obcisłej bielizny ze sztucznych materiałów – najlepiej sprawdza się bawełna.
Kiedy natychmiast skonsultować się z lekarzem? Choć większość infekcji układu moczowego daje delikatne objawy, niektóre sytuacje wymagają natychmiastowej reakcji. Należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem lub udać się do szpitala, jeśli:
- masz wysoką gorączkę (powyżej 38°C),
- odczuwasz silny ból pleców w okolicy nerek,
- pojawia się krew w moczu,
- towarzyszy Ci ból brzucha przypominający skurcze,
- czujesz ogólne osłabienie, zawroty głowy lub dreszcze.
Ciąża to czas, w którym organizm wykonuje ogrom pracy. Dbanie o swoje zdrowie to nie egoizm, to troska o maleństwo, które rozwija się w Twoim ciele. Słuchaj więc sygnałów, które wysyła Ci ciało, i nie wahaj się sięgać po pomoc, gdy coś Cię niepokoi. Im wcześniej zareagujesz, tym szybciej wrócisz do równowagi i spokoju, a przecież spokój to jeden z najcenniejszych darów w oczekiwaniu na nowe życie.
*Źródła: National Institute for Health and Care Excellence (NICE). Urinary tract infection (UTI) in pregnancy guidelines. American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG). Urinary Tract Infections During Pregnancy.*