W drugiej połowie ciąży wiele przyszłych mam skupia się już na kompletowaniu wyprawki, planowaniu porodu i wyczekiwaniu pierwszych skurczy. Dlatego moment, w którym pojawia się krwawienie, może być prawdziwym szokiem. To jedna z tych sytuacji, które choć nie zawsze oznaczają zagrożenie, wymagają natychmiastowej uwagi. Nawet niewielka ilość krwi po 22. tygodniu ciąży jest sygnałem, którego nie należy ignorować. Kiedy zauważysz krwawienie, przede wszystkim zachowaj spokój. Ustal, skąd dokładnie pochodzi krew, czy z dróg rodnych, czy może z odbytu (częste w końcówce ciąży hemoroidy również mogą prowadzić do plamień). Jeśli jednak masz choćby cień wątpliwości, warto zadzwonić do szpitala lub swojej położnej, by skonsultować sytuację. W tym okresie ciąży każda taka oznaka zasługuje na rozmowę z personelem medycznym.
Co oznacza kolor i ilość krwi? Barwa i intensywność krwawienia mogą wiele powiedzieć o jego przyczynie. Świeża, żywoczerwona krew może świadczyć o aktywnym źródle krwawienia. Z kolei brunatne plamienie może oznaczać, że do krwawienia doszło wcześniej i krew dopiero teraz się wydobywa. Za „obfite” krwawienie uznaje się takie, które przesiąka podpaskę w mniej niż godzinę lub zawiera skrzepy. W każdej z tych sytuacji należy niezwłocznie udać się do szpitala, szczególnie jeśli towarzyszą im dodatkowe objawy: silny ból w podbrzuszu, nagłe pogorszenie samopoczucia, zawroty głowy czy uczucie osłabienia. W celu zdiagnozowania źródła krwawienia niezbędne jest przeprowadzenie badania ginekologicznego oraz USG. Tylko specjalista będzie w stanie określić, czy sytuacja jest groźna i jakiej interwencji wymaga.
Możliwe przyczyny krwawienia w drugiej połowie ciąży W późniejszym okresie ciąży przyczyn krwawienia może być kilka. Jedną z nich jest tzw. „krwawienie zwiastujące” czyli fizjologiczne zjawisko związane z przygotowaniem organizmu do porodu. Występuje, gdy szyjka macicy zaczyna się skracać i rozwierać, co może doprowadzić do lekkiego plamienia. Choć w 37. tygodniu może to być sygnał, że poród się zbliża, wcześniej, szczególnie przed 34. tygodniem może to oznaczać ryzyko porodu przedwczesnego. Inną możliwą przyczyną są zmiany w obrębie szyjki macicy: infekcje, nadżerki, a także łagodne polipy. Chociaż niektóre z nich mogą prowadzić do nieznacznych krwawień, zazwyczaj nie stanowią zagrożenia ani dla mamy, ani dla dziecka. Warto jednak pamiętać, że w ciąży układ rozrodczy staje się bardziej unaczyniony i wrażliwy, przez co łatwiej o mechaniczne uszkodzenia i drobne plamienia, na przykład po badaniu lub współżyciu.
Szczególną uwagę należy zwrócić na sytuację, gdy łożysko znajduje się nisko w pobliżu ujścia szyjki macicy lub je częściowo zasłania. Taka lokalizacja łożyska, znana jako placenta praevia, może powodować nawracające krwawienia. W przypadku stwierdzenia tej nieprawidłowości konieczne jest regularne monitorowanie położenia łożyska i częstsze wizyty kontrolne. Czasem, gdy łożysko nadal pozostaje nisko, konieczne jest zakończenie ciąży przez cesarskie cięcie.
Kiedy liczy się każda minuta Jednym z najpoważniejszych scenariuszy jest odklejenie się łożyska od ściany macicy, czyli abruptio placentae. Towarzyszy mu najczęściej ból, twardnienie brzucha, uczucie napięcia, a także szybkie pogorszenie ogólnego stanu zdrowia czyli osłabienie, mdłości, zimne poty. W takich przypadkach czas reakcji może zaważyć na zdrowiu, a nawet życiu zarówno matki, jak i dziecka. Jeśli doświadczysz podobnych objawów, nie czekaj i natychmiast wezwij pogotowie lub jak najszybciej zgłoś się do szpitala.
Warto również mieć na uwadze, że nie zawsze udaje się jednoznacznie ustalić przyczynę krwawienia. Nawet przy zaawansowanej diagnostyce może się zdarzyć, że lekarze nie znajdą konkretnego źródła i nie musi to od razu oznaczać zagrożenia. Ciało kobiety w ciąży przechodzi przez niezwykle intensywne zmiany, dlatego niektóre objawy bywają niejednoznaczne. Pamiętaj: nigdy nie ignoruj objawów. Nawet jeśli okaże się, że wszystko jest w porządku, zyskasz spokój i pewność, że dbasz o siebie i swoje dziecko najlepiej, jak potrafisz. Jeśli masz pytania, kieruj je do położnej lub lekarza prowadzącego. Żaden temat nie jest zbyt błahy, gdy w grę wchodzi bezpieczeństwo Twojej ciąży.
*Źródła: Royal College of Obstetricians and Gynaecologists (RCOG) – Bleeding After 20 Weeks of Pregnancy. World Health Organization (WHO) – Pregnancy Complications: Late Pregnancy Bleeding. American Pregnancy Association – Placenta Previa and Abruption.*