listeria

Listerioza

Preglife

ByPreglife

Vi har valt att samarbeta med experter som har en omfattande erfarenhet för att du ska få så relevant och faktabaserad information som möjligt under din graviditet, efter födseln och de första 2 åren med ditt barn.

Listerioza jest chorobą bakteryjną wywoływaną przez Listeria monocytogenes. To jedna z tych infekcji, która często przebiega bezobjawowo lub skąpoobjawowo, ale w ciąży może być poważna, szczególnie dla dziecka. Wiele kobiet już w ciągu życia miało styczność z bakterią i nabyło pewną odporność, ale u ciężarnych układ odpornościowy działa inaczej - to sprawia, że ryzyko pełnoobjawowego zakażenia wzrasta.

Jak dochodzi do zakażenia i kiedy ciąża jest najbardziej narażona? Do zakażenia dochodzi głównie drogą pokarmową - przez spożycie żywności skażonej Listeria, np. surowego mięsa, niepasteryzowanego mleka, serów miękkich, warzyw/owoców nieumytych, wędlin, gotowych dań przechowywanych w lodówce.

Bakteria Listeria monocytogenes ma zdolność namnażania się w warunkach chłodniczych - nawet w temperaturach bliskich 0 °C - stąd produkty długo przechowywane w lodówce mogą być ryzykowne. Ryzyko pełnoobjawowej listeriozy jest wyższe w III trymestrze, kiedy układ odpornościowy ciężarnej jest dodatkowo obciążony.

Inkubacja (czas od spożycia skażonej żywności do pojawienia się objawów) może być różna - od kilku dni do nawet kilku tygodni czy miesięcy.

Objawy - co możesz zauważyć Często w przypadku listeriozy nie ma wyraźnych objawów - infekcja przebiega łagodnie lub w ogóle bezobjawowo. Jeśli jednak objawy się pojawią, mogą wyglądać jak grypa lub zakażenie ogólne:

  • gorączka, dreszcze
  • bóle mięśni, stawów
  • osłabienie, złe samopoczucie
  • objawy ze strony przewodu pokarmowego: nudności, wymioty, biegunka
  • ból głowy
  • w bardziej zaawansowanych przypadkach bakteriemia (obecność bakterii we krwi), zakażenie narządów, jeśli bakteria przeniknie dalej

Co może się stać z płodem i noworodkiem? To kluczowy fragment - tutaj listerioza może być naprawdę groźna.

  • Listeria może przeniknąć przez łożysko i zarazić płód - dochodzi do wewnątrzmacicznego zakażenia.
  • Może prowadzić do niedotlenienia płodu, zahamowania wzrostu, poronienia, obumarcia płodu czy porodu przedwczesnego (przed 37. tygodniem).
  • U noworodków może spowodować sepsę, zapalenie płuc, zakażenia układu nerwowego lub inne powikłania o ciężkim przebiegu.
  • W Polsce odnotowano przypadki wrodzonej listeriozy - między 2012 a 2021 rokiem było 37 takich przypadków.
  • Choć choroba jest rzadka, jest traktowana jako poważne zagrożenie w ciąży.

Diagnostyka i leczenie

  • Jeśli podejrzewasz zakażenie (np. występowanie objawów + ryzyko ekspozycji), lekarz może zlecić posiewy bakterii (krew, płyn owodniowy, łóżysko) i badania laboratoryjne.
  • Leczenie listeriozy w ciąży zwykle polega na antybiotykach - często stosuje się ampicylinę lub alternatywnie inne bezpieczne antybiotyki w ciąży.
  • Czas stosowania antybiotyków bywa dłuższy, by upewnić się, że bakterie są zwalczone i żeby zabezpieczyć płód.
  • Leczenie musi być prowadzone starannie, ponieważ niewłaściwe dawkowanie lub zbyt krótki czas terapii mogą prowadzić do niepowodzenia.
  • W wielu przypadkach ciężarne są hospitalizowane przy potwierdzonej infekcji, by monitorować stan matki i dziecka.

Jak się chronić - praktyczne zasady To część, którą naprawdę warto, by każda przyszła mama znała: Unikaj produktów ryzykownych: surowego lub niedogotowanego mięsa, niepasteryzowanego mleka i serów miękkich, wędlin, gotowych dań, ryb surowych czy wędzonych.

Dokładne mycie owoców i warzyw - nawet tych, które wyglądają czysto.

Obróbka cieplna - podgrzewaj dokładnie, aż danie będzie gorące w środku, przynajmniej 70 °C przez parę minut - bakterie giną pod wpływem ciepła.

Unikaj kontaktu między surowym mięsem a powierzchniami, które używasz do przygotowania warzyw (oddziel deski, noże).

Myj ręce przed i po przygotowaniu posiłków, po kontakcie z surowym jedzeniem, po kontakcie ze zwierzętami.

Unikaj żywności “na wynos”, która może być przechowywana długo w lodówce i nie została dostatecznie podgrzana przed podaniem.

*Źródła PBKM - „Listerioza w ciąży” (objawy, leczenie, profilaktyka) PBKM Medicover - „Listerioza u kobiet w ciąży – objawy i leczenie” Porody PubMed - „Listeriosis in Poland 2012-2021” (epidemiologia) PubMed Ginekologika - „Listerioza w ciąży – ciche zagrożenie?” Ginekologika GIS / Główny Inspektorat Sanitarny - informacja o listeriozie Gov.pl Przegląd kliniczny „Clinical management of women with listeriosis risk during pregnancy” *