Odra to wirusowa choroba zakaźna, która przenosi się bardzo łatwo - drogą powietrzną, poprzez kaszel, kichanie, a wirus może pozostawać w powietrzu lub na powierzchniach przez nawet kilka godzin po opuszczeniu pomieszczenia przez zakażoną osobę.
W pierwszych dniach zakażenie przypomina cięższe przeziębienie: katar, suchy kaszel, gorączka, światłowstręt, a potem pojawia się charakterystyczna wysypka - zazwyczaj zaczyna się na twarzy i szyi, a potem rozszerza się na całe ciało. U kobiet w ciąży zachorowanie na odrę bywa bardziej poważne niż u osób nie będących w ciąży - zwiększa się ryzyko powikłań, takich jak zapalenie płuc, hospitalizacja, a także możliwe są negatywne skutki dla ciąży i dziecka.
Odporność i diagnostyka Jeśli przeszłaś odrę w dzieciństwie lub byłaś szczepiona przeciwko odrze (często jako część szczepionki MMR - odra, świnka, różyczka), bardzo możliwe, że masz dziś odporność. Przeciwciała, które masz, mogą chronić Ciebie i dziecko. Jeśli nie masz udokumentowanej odporności, lekarz może zlecić badania krwi, aby sprawdzić poziom przeciwciał. Diagnostyka łączy objawy kliniczne, wywiad (czy przeszłaś odrę albo czy byłaś szczepiona) oraz badania laboratoryjne.
Ryzyko w ciąży - co może się zdarzyć
- U kobiety w ciąży odra częściej prowadzi do poważnych powikłań, takich jak zapalenie płuc, odwodnienie, gorączka - z większym ryzykiem hospitalizacji niż u osób niebędących w ciąży.
- Ciąża może być powikłana - istnieje ryzyko przedwczesnego porodu lub utraty ciąży.
- Dla dziecka, jeśli matka zachoruje w ciąży, istnieje ryzyko, że wirus wpłynie negatywnie na rozwój płodu lub spowoduje komplikacje okołoporodowe (choć to rzadziej się zdarza).
- Noworodki nie mają jeszcze własnej odporności; jeśli mama nie miała przeciwciał, dziecko może być bardziej podatne na infekcję odry po narodzinach.
Co zrobić, aby się zabezpieczyć Ponieważ odra jest bardzo zakaźna, ochrona opiera się przede wszystkim na odporności - czyli szczepieniach przed ciążą - i unikaniu ekspozycji, gdy istnieje podejrzenie przypadku odry w otoczeniu.
- Nie szczepi się przeciw odrze w ciąży - szczepionka MMR zawiera żywe osłabione wirusy i jest przeciwwskazana w ciąży.
- Jeśli kobieta w wieku rozrodczym planuje ciążę i nie jest pewna swojej odporności, warto sprawdzić status i – jeśli trzeba – zaszczepić się przed ciążą.
- W przypadku kontaktu z osobą chorą na odrę - może być wskazane podanie szczepionki MMR jako profilaktyka poekspozycyjna, jeśli spełniasz kryteria (ale nie będąc już w ciąży).
- Unikaj bliskiego kontaktu z osobami podejrzewanymi o odrę, zwłaszcza w miejscach zatłoczonych i zamkniętych.
Co można zrobić, gdy podejrzewasz zakażenie Jeśli podejrzewasz, że mogłaś zarazić się odrą w trakcie ciąży (np. ktoś bliski miał objawy, masz katar, kaszel + wysypkę), natychmiast skontaktuj się z lekarzem. Diagnostyka powinna być prowadzona szybko, a przebieg ciąży monitorowany ze szczególną uwagą.
*Źródła Profilaktyka poekspozycyjna chorób zakaźnych - odra, MP.pl Medycyna Praktyczna Odra - choroba zakaźna, jej przyczyny, objawy i leczenie, MP.pl Medycyna Praktyczna Odra i szczepienia przeciw odrze - FAQ PZH Szczepienia.Info Rekomendacje PTGiP (ginekologia) - kobiety w ciąży szczególne ryzyko odry Vademecum Journals Odra - objawy, profilaktyka i szczepienia (drmax) Dr. Max platforma rezerwacyjna*