chickenpox

Ospa wietrzna

Preglife

ByPreglife

Vi har valt att samarbeta med experter som har en omfattande erfarenhet för att du ska få så relevant och faktabaserad information som möjligt under din graviditet, efter födseln och de första 2 åren med ditt barn.

Ospa wietrzna (varicella) wywoływana jest przez wirus varicella zoster (VZV). Przenosi się bardzo łatwo - zarówno drogą powietrzną (kropelkową), jak i przez bezpośredni kontakt ze skórą osoby zakażonej (np. dotknięcie pęcherzyka).

Objawy zwykle zaczynają się od ogólnego osłabienia organizmu, gorączki i uczucia złego samopoczucia, a potem pojawia się swędząca wysypka w formie pęcherzyków - najpierw na tułowiu, potem rozlewa się na całe ciało.

Większość kobiet w wieku dorosłym przeszło ospę w dzieciństwie i ma odporność. Jeśli nie jesteś pewna, czy przeszłaś ospę lub byłaś szczepiona - warto poprosić położną lub lekarza o test na obecność przeciwciał (IgG przeciw VZV).

Ale uwaga: pierwotna infekcja ospą w ciąży może stanowić zagrożenie dla mamy i dziecka, dlatego ważne jest rozpoznanie, monitorowanie i ewentualne leczenie.

Co może się zdarzyć w ciąży - ryzyko i powikłania U mamy

  • Ospa w ciąży często przebiega ciężej niż u osób nie będących w ciąży - ryzyko wystąpienia powikłań, takich jak zapalenie płuc, wzrasta.
  • Jeśli choroba rozwija się w późniejszych tygodniach ciąży lub blisko porodu, przebieg bywa trudniejszy (większa zaraźliwość, wyższe ryzyko dla płuc).
  • W bardzo rzadkich przypadkach ospa może prowadzić do ciężkich powikłań ogólnoustrojowych, zwłaszcza gdy odporność organizmu jest osłabiona.

Dla dziecka (płodu / noworodka)

  • Jeśli matka zakaża się w pierwszym lub drugim trymestrze (np. między około 13. a 20. tygodniem), istnieje ryzyko zespołu ospy wrodzonej - może objawiać się m.in. bliznami skórnymi, wadami kończyn, zaburzeniami neurologicznymi, zmianami w oczach.
  • W okresie okołoporodowym (5 dni przed porodem do 2 dni po porodzie) matka zakażona ospą stanowi realne zagrożenie dla noworodka - wirus może zostać przekazany w czasie porodu albo tuż po nim, a noworodki są bardzo wrażliwe.
  • U dzieci zakażonych w tych warunkach mogą wystąpić ciężkie postacie choroby.

Diagnostyka i postępowanie

  • Jeżeli miałaś kontakt z osobą chorą na ospę, a Twój status odpornościowy nie jest jasny - lekarz może zlecić badanie serologiczne przeciwciał (IgG, IgM) przeciw VZV.
  • Jeżeli wynik wskazuje, że nie masz odporności (IgG ujemne), a miałaś ekspozycję - rozważa się podanie immunoglobuliny specyficznej VZIG w ciągu 72-96 godzin od kontaktu, aby zmniejszyć ryzyko ciężego przebiegu.
  • Jeśli wystąpią objawy ospy - charakterystyczna wysypka + gorączka - wdraża się monitorowanie i leczenie zgodnie z zaleceniami specjalistów.
  • W przypadku powikłań u mamy (np. zapalenie płuc), stosuje się leczenie przeciwwirusowe (acyklowir) - w cięższych przypadkach dożylnie.
  • Niezależnie od tego, leczenie objawowe (leki przeciwgorączkowe, przeciwbólowe, leki łagodzące świąd) jest ważne jako wsparcie organizmu.

Jak się zabezpieczyć i co możesz zrobić?

  1. Szczepienie przed ciążą: jeżeli jeszcze nie miałaś ospy wietrznej i nie jesteś odporna, warto zaszczepić się przed planowaną ciążą - to najlepszy sposób, by uniknąć ryzyka zakażenia w ciąży.
  2. W ciąży
    • nie szczepisz się na ospę - szczepionka to szczepionka żywa i jest przeciwwskazana u ciężarnych.
  3. Jeżeli miałaś kontakt z chorym
    • poinformuj lekarza jak najszybciej, aby rozważyć immunoglobulinę VZIG lub inne środki ochronne. 4.Staraj się unikać kontaktu z osobami chorującymi na ospę, szczególnie w sezonach infekcyjnych lub tam, gdzie są dzieci.
  4. W razie objawów - natychmiast zgłoś się do lekarza i wykonaj zalecane badania.

*Źródła Postępowanie w przypadku ospy wietrznej u kobiet w ciąży – MP.pl / wytyczne SOGC / Varicella guidelines Medycyna Praktyczna Ospa wietrzna u kobiet w ciąży – Wytyczne RCOG Medycyna Praktyczna Ospa wietrzna – objawy, leczenie, powikłania (PolMed) POLMED Ospa wietrzna i półpasiec w ciąży — PBKM (opis ryzyka i immunoglobuliny) PBKM Ospa wietrzna i półpasiec u kobiet w ciąży — artykuł medyczny Viamedica Vademecum Journals+2Vademecum Journals+2*