Parwowirus B19 to wirus oddechowy, który u dorosłych często daje objawy podobne do przeziębienia - gorączka, katar, przeziębienie. W dzieciństwie nierzadko spotykamy go jako rumień zakaźny - z typową wysypką na twarzy, a nastepnie tułowiu. U większości dorosłych (i wielu ciężarnych) nabywa się odporności - badania pokazują, że ponad połowa kobiet w ciąży już miała kontakt z parwowirusem i ma przeciwciała (IgG). Ale jeśli zakażenie wystąpi pierwszorazowo podczas ciąży, to istnieje ryzyko przeniesienia na płód, a to - w rzadkich przypadkach - może prowadzić do niedokrwistości płodu, obrzęku, a w skrajnym wypadku do poronienia.
Jak przebiega zakażenie w ciąży i jakie jest ryzyko?
- Ryzyko transmisji wirusa od matki do płodu szacuje się na 17-33 % w przypadku pierwotnego zakażenia.
- Największe zagrożenie pojawia się, gdy zakażenie następuje w pierwszej połowie ciąży - szczególnie między około 10. a 20. tygodniem.
- Najczęstsze powikłania u płodu to niedokrwistość, niewydolność krążeniowo-naczyniowa, obrzęk ogólnoustrojowy (hydrops) lub nawet śmierć płodu przy bardzo ciężkich zakażeniach.
- Na szczęście większość przypadków zakażeń w ciąży przebiega bez konsekwencji dla dziecka - nie pojawiają się objawy u płodu ani u noworodka.
Jak stawia się diagnozę, jeśli podejrzewasz zakażenie?
- Jeśli masz objawy przeziębieniowe + wysypkę + stawy Cię bolą, lekarz może zlecić badania serologiczne (przeciwciała IgM, IgG).
- Jeżeli wynik wskazuje na pierwotne zakażenie (IgM dodatnie, IgG ujemne lub niskie) - wtedy wdraża się bardziej intensywną obserwację ciąży.
- Obserwacja płodu odbywa się m.in. przez ultrasonografię - ocenia się przepływy w tętnicy środkowej mózgu (doppler MCA), objawy obrzęku, ilość płynu owodniowego.
- W bardzo ciężkich przypadkach można rozważać transfuzję wewnątrzmaciczną krwi do płodu.
Warto podkreślić: nie ma specyficznego leku przeciwwirusowego przeciw parwowirusowi B19, więc leczenie jest objawowe i monitorujące.
Co możesz zrobić, by zminimalizować ryzyko
- Unikaj kontaktu z osobami zakażonymi lub z objawami infekcji dróg oddechowych.
- Dobre mycie rąk, dezynfekcja powierzchni, zasłanianie ust przy kaszlu
- Jeśli w otoczeniu (np. w pracy, w przedszkolu) pojawią się przypadki rumienia zakaźnego - poinformuj lekarza
- Regularne wizyty kontrolne, ultrasonografia - by wcześnie wychwycić ewentualne zmiany u płodu
Co warto zapamiętać?
- Parwowirus jest zazwyczaj łagodny, ale pierwotne zakażenie w ciąży niesie ryzyko dla płodu - chociaż rzadkie
- Diagnostyka wymaga badań przeciwciał + obserwacji ultrasonograficznej
- Nie ma szczepionki ani leku specyficznego - profilaktyka to przede wszystkim unikanie kontaktu z chorymi
- W większości przypadków ciąża i dziecko kończą się bez poważnych konsekwencji
*Źródła Olejniczak O. i in., Parvovirus B19 Infection in Pregnancy - Course of the Infection, Diagnosis and Management PMC Artykuł „Parvovirus B19 infection during pregnancy: a problem not only for the gynaecologist” (PIMR) Pediatria i Medycyna Rodzinna Malutan A. M. i in., Parvovirus B19 in Pregnancy - Do We Screen for Fifth Disease MDPI SMFM / Human Parvovirus B19 in Pregnancy – rekomendacje diagnostyczne i postępowanie smfm.org CDC / aktualne informacje o infekcji B19 i konsekwencjach ciąży CDC+1 Artykuł epidemiologiczny „Parvovirus B19 infection in five European countries” PMC*