Choć pierwsze tygodnie ciąży mogą wydawać się subtelne pod względem zmian w sylwetce, to wewnątrz organizmu kobiety zachodzi intensywna praca. Zwiększony przepływ krwi, rozwój łożyska, rosnąca objętość płynów ustrojowych czy zmiany hormonalne, to wszystko ma wpływ na przyrost masy ciała. Nawet jeśli brzuch jeszcze nie jest widoczny, ciało już się przygotowuje na nową rolę. W pierwszym trymestrze za przyrost wagi odpowiadają m.in. zwiększenie objętości krwi (o około 10–15%) oraz rozwój tkanek wspierających rozwój zarodka. To fizjologiczna reakcja organizmu i nie oznacza ona nadmiernego tycia, lecz zdrową adaptację.
Ile kilogramów na plusie w pierwszym trymestrze to „w normie”? Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników oraz Instytutu Matki i Dziecka, przyrost masy ciała w pierwszym trymestrze waha się zwykle od 0,5 do 2 kg. Jednak to, ile przytyjesz na początku ciąży, zależy od wielu czynników: twojej masy ciała przed ciążą, tempa przemiany materii, stylu życia i diety. Kobiety o niższej masie ciała mogą przybrać nieco więcej, natomiast u kobiet z nadwagą lub otyłością wzrost masy w pierwszym trymestrze może być minimalny lub wręcz nieobecny i nadal będzie to w granicach normy. Warto pamiętać, że każda ciąża jest inna, a wskazania ogólne należy interpretować indywidualnie, najlepiej w konsultacji z lekarzem prowadzącym.
Gdy apetyt znika lub wręcz przeciwnie – wahania łaknienia, które mają znaczenie U części kobiet pierwszy trymestr wiąże się z utratą apetytu, nudnościami, a nawet wymiotami, zwłaszcza rano. W takich przypadkach przyrost masy ciała bywa mniejszy lub opóźniony, co nie musi oznaczać zagrożenia dla ciąży. Jeśli jednak kobieta nie jest w stanie opanować wymiotów i chudnie, warto skonsultować się z lekarzem. Może to być sygnał tzw. niepowściągliwych wymiotów ciężarnych (hyperemesis gravidarum). Z drugiej strony, niektóre kobiety odczuwają wzmożony głód, często jako reakcję na wahania cukru we krwi lub spadki energii. Warto wtedy postawić na regularne, niewielkie posiłki bogate w błonnik i białko, które pomagają utrzymać sytość bez nadmiernego wzrostu kaloryczności diety.
Waga to nie wszystko – ważniejsze są nawyki Choć monitorowanie masy ciała ma znaczenie, nie powinno być źródłem stresu. Dużo ważniejsze jest to, co znajduje się na talerzu i jak przyszła mama dba o siebie każdego dnia. Nawodnienie, sen, umiarkowana aktywność fizyczna i unikanie przetworzonych produktów, to podstawa dobrego samopoczucia i prawidłowego rozwoju dziecka. Zamiast ważyć się codziennie, lepiej skupić się na sygnałach wysyłanych przez ciało. Jeśli czujesz się dobrze, a badania nie wykazują nieprawidłowości, nie musisz się martwić, że przytyłaś „za mało” albo „za dużo”. Twój organizm wie, co robi i warto mu zaufać.
Pierwszy trymestr ciąży to czas subtelnych, ale kluczowych zmian. Choć liczby na wadze mogą wydawać się ważne, jeszcze ważniejsze jest podejście pełne uważności, spokoju i troski o siebie. Jeśli masz wątpliwości, zawsze warto je omówić z lekarzem lub położną. To oni najlepiej ocenią, czy tempo przyrostu masy ciała jest odpowiednie. Twoje ciało wykonuje teraz ogromną pracę, więc daj mu czas, przestrzeń i dobre paliwo, a ono odwdzięczy się siłą, której potrzebujesz na dalszą drogę ku macierzyństwu.
Źródła:
- Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników: https://www.ptgin.pl
- Instytut Matki i Dziecka – poradnik żywieniowy dla kobiet w ciąży: https://imid.med.pl
- Medycyna Praktyczna – Ginekologia i Położnictwo: https://www.mp.pl/ginekologia
- Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej: https://ncez.pzh.gov.pl