RSV to… RSV (ang. Respiratory Syncytial Virus) to wirus oddechowy, który u dorosłych i starszych dzieci zwykle wywołuje objawy podobne do przeziębienia. Dla najmłodszych – zwłaszcza noworodków i niemowląt – może być jednak znacznie groźniejszy. Może prowadzić do zapalenia oskrzelików czy płuc i w niektórych przypadkach wymagać hospitalizacji.
Sezon zachorowań na RSV przypada głównie na przełom jesieni i zimy oraz wczesną wiosnę. Najbardziej narażone na ciężki przebieg są wcześniaki, noworodki i dzieci z chorobami współtowarzyszącymi.
Jak chronić dziecko przed RSV już w ciąży? Od 2025 roku przyszłe mamy w Polsce mają dodatkową możliwość ochrony swojego dziecka przed wirusem RSV. Wystarczy jedno szczepienie w trzecim trymestrze ciąży (najlepiej między 32. a 36. tygodniem), aby organizm Mamy wytworzył przeciwciała i przekazał je maleństwu przez łożysko. Dzięki temu maluszek już od pierwszych dni po narodzinach otrzymuje od Ciebie „tarczę ochronną” na pierwsze, najbardziej wrażliwe miesiące życia – właśnie wtedy, gdy wirus RSV bywa dla dzieci najgroźniejszy.
Najważniejsze fakty o szczepieniu:
- jest zalecane, ale nie obowiązkowe,
- od kwietnia 2025 r. jest refundowane (bezpłatne) dla kobiet w ciąży,(wymagane jest jedynie posiadanie recepty od lekarza POZ)
- nie zawiera żywego wirusa, więc może być bezpiecznie stosowane,
- decyzję zawsze podejmuje lekarz prowadzący ciążę.
Jak rozpoznać zakażenie RSV u dziecka? Objawy często przypominają zwykłe przeziębienie, ale szczególną uwagę powinny zwrócić:
- początkowo wodnisty katar przechodzący w gęstą wydzielinę z nosa,
- początkowo suchy kaszel, który po kilku dniach może przechodzić w mokry z towarzyszącym odkrztuszaniem
- typowym objawem bywa tzw. “świszczący oddech”
- gorączka,
- duszności
- brak apetytu i zmęczenie, ogólne osłabienie organizmu.
Jeśli dziecko ma nasilone trudności z oddychaniem i karmieniem lub oddaje mniej moczu, niezwłocznie zgłoś się do lekarza.
Co możesz zrobić w domu?
- Ułóż malucha z lekko uniesioną górną częścią ciała.
- Noś dziecko w pozycji pionowej (chusta, nosidło).
- Oczyszczaj nosek solą fizjologiczną i aspiratorem.
- Karm częściej, bo dziecko szybciej się męczy, dbaj o odpowiednie nawodnienie
Jak zapobiegać zakażeniu?
- Unikaj kontaktu malucha z osobami przeziębionymi.
- Poproś, by bliscy nie całowali dziecka w twarz.
- Zawsze myj i dezynfekuj ręce przed kontaktem z dzieckiem.
- Jeśli sama masz infekcję, zasłaniaj usta i nos przedramieniem, nie dłonią.
Krótko o RSV
- To wirus z rodziny Paramyxoviridae.
- Infekcja rozwija się w ciągu 3–6 dni. (okres zarażania rozpoczyna się nawet dzien/dwa przed wystąpieniem objawów i trwa ok.7 dni)
- Może utrzymać się na twardych powierzchniach nawet 12 godzin.
- Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową lub przez kontakt z błonami śluzowymi nosa, ust czy oczu.
*Źródła: Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – szczepienia.pzh.gov.pl pacjent.gov.pl Polskie Towarzystwo Wakcynologii Folkhälsomyndigheten, 1177 Vårdguiden szczepieniersv.pl – Czym jest RSV gov.pl – Szczepienia przeciw RSV bezpłatne dla kobiet w ciąży i osób w wieku 65+*