Pierwsze tygodnie ciąży to czas intensywnych zmian w układzie krążenia. Organizm przyszłej mamy przygotowuje się na zwiększone zapotrzebowanie tlenowe i odżywcze rosnącego zarodka. Jednym z efektów fizjologicznych jest obniżenie ciśnienia krwi, co szczególnie w pierwszym trymestrze może skutkować uczuciem zawrotów głowy, chwilowymi zasłabnięciami, a nawet omdleniami. To naturalna reakcja organizmu na fakt, iż naczynia krwionośne rozszerzają się pod wpływem działania progesteronu, a serce musi pracować wydajniej niż wcześniej.
Aby zmniejszyć ryzyko nieprzyjemnych objawów, warto unikać gwałtownego podnoszenia się z łóżka. Najlepiej zaraz po przebudzeniu najpierw chwilę usiąść i dopiero powoli wstać. Dobrze również ograniczyć długie przebywanie w pozycji stojącej, szczególnie w zatłoczonych i dusznych miejscach. Ubranie, które nie uciska brzucha ani nóg, także poprawia komfort i krążenie. Pamiętajmy, że choć zawroty głowy są często niegroźne, ich nasilenie lub towarzyszące objawy, takie jak mroczki przed oczami czy uczucie duszności, należy skonsultować to z lekarzem prowadzącym.
Zmiana pozycji ciała to klucz do komfortu W drugim i trzecim trymestrze wiele kobiet zauważa poprawę samopoczucia. Ciśnienie stopniowo wraca do normy, a organizm coraz lepiej adaptuje się do ciąży. Jednak w tym okresie pojawia się inne zjawisko: dyskomfort lub zawroty głowy podczas leżenia na plecach. Powiększająca się macica może uciskać żyłę główną dolną (vena cava inferior), co utrudnia powrót krwi z dolnej części ciała do serca i może wywoływać nagłe uczucie duszności, zawroty głowy lub kołatanie serca.
To zjawisko, określane jako „zespół żyły głównej dolnej”, nie jest niebezpieczne, ale zdecydowanie potrafi zaniepokoić. Najprostszym rozwiązaniem jest zmiana pozycji. Ułożenie się na lewym boku poprawia przepływ krwi i niemal natychmiast łagodzi objawy. Jeżeli masz tendencję do zasypiania na plecach, możesz podłożyć niewielką poduszkę pod prawą stronę dolnej części pleców lub pośladek, dzięki temu ciało naturalnie przechyli się na lewą stronę, co odciąży naczynia krwionośne.
Codzienne wsparcie dla układu krążenia Ciąża to czas, w którym warto szczególnie zadbać o zdrowe nawyki, nie tylko dla dziecka, ale również dla własnego komfortu. Regularna aktywność fizyczna jak spacery, pływanie czy joga prenatalna, pomaga utrzymać dobrą kondycję układu krwionośnego. Odpowiednie nawodnienie oraz dieta bogata w żelazo i witaminę C wspiera tworzenie czerwonych krwinek i poprawia dotlenienie organizmu.
Warto również słuchać sygnałów wysyłanych przez ciało. Jeżeli poczujesz się słabo, nie ignoruj tego: usiądź, weź kilka spokojnych oddechów i odpocznij. Utrzymujący się lub powracający dyskomfort należy omówić z położną lub lekarzem prowadzącym. Czasem może on sygnalizować niedobory (np. anemię), zaburzenia poziomu glukozy lub inne, wymagające konsultacji kwestie.
Ciało w ciąży to nieustanna adaptacja Zawroty głowy w ciąży mogą być jednym z wielu sygnałów, że ciało dostosowuje się do nowej roli. Choć nieprzyjemne, w większości przypadków są naturalną częścią tego procesu. Świadomość, dlaczego się pojawiają i jak sobie z nimi radzić, może znacząco zwiększyć poczucie bezpieczeństwa i komfortu psychicznego. To również dobry moment, by oswoić się z myślą, że odpoczynek to nie luksus, ale potrzeba fizjologiczna i warto go sobie zapewniać bez wyrzutów sumienia.
*Źródła: Fundacja Rodzić po Ludzku – www.rodzicpoludzku.pl Medycyna Praktyczna – „Zawroty głowy w ciąży: przyczyny i postępowanie” Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników – Rekomendacje dotyczące fizjologii ciąży (2022) Poradnik Hiperaktywności i Poradnia Zdrowia Kobiety – „Wpływ pozycji leżącej na ciśnienie żylne u kobiet ciężarnych” Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) – materiały edukacyjne dla kobiet w ciąży*